Pod opasnim materijama se, u opštem slučaju, podrazumjevaju one materije koje u toku proizvodnje, skladištenja, transporta, rukovanja mogu izazvati štetne posljedice po život i zdravlje ljudi ili okolinu. Transport opasnih materija mora biti organizovan i provođen po određenim pravilima kako bi se rizik od pojave nezgode, odnosno posljedice već nastale nezgode, svele na što je moguće manju mjeru.
 |
| ADR tabla koja se stavlja na vozila sa prednje i zadnje strane vozila |
Prevoz opasnih tereta u drumskom saobraćaju definisan je nacionalnim propisima kao i važećim ADR sporazumom (Evropski sporazum o međunarodnom drumskom prevozu opasnih materija). Nacionalnim i međunarodnim propisima uređen je prevoz opasnih tereta i u drugim vidovima saobraćaja (RID, ADN i dr.).
Evropski sporazum o međunarodnom drumskom prevozu opasnog tereta (ADR) sačinjen je u Ženevi 30.09.1957. godine pod okriljem Ekonomske komisije Ujedinjenih nacija za Evropu, a stupio je na snagu 29.01.1968. godine. Sam sporazum pretrpio je izmjene i dopune Protokolom donijetim u Njujorku 21.08.1975. godine, koji je stupio na snagu 19.04.1985. godine. Do sada je ovom sporazumu pristupilo 48 država.
Države potpisnice ADR sporazuma imaju obavezu da svoje nacionalne propise prilagode sporazumu (neke odredbe nacionalnih propisa mogu da budu i strožije od onih koje su predviđene sporazumom) ali i da traže izuzimanje od primjene ili odlaganje primjene pojedinih zahtjeva navedenih u sporazumu.
Opasni tereti zabranjeni za prevoz Aneksom A ne smiju se prihvatiti za međunarodni prevoz, dok će međunarodni prevoz drugih opasnih tereta biti dozvoljen ukoliko su ispunjeni uslovi:
• definisani Aneksom A za materije koje su u pitanju, posebno u pogledu njihovog pakovanja i obilježavanja;
• definisani Aneksom B, a posebno oni koji se tiču konstrukcije, opreme i operacija vozila koje prevozi predmetne materije.
Svaka ugovorna strana važećeg ADR sporazuma zadržava pravo da reguliše ili zabrani, iz nekih drugih, a ne bezbjednosnih razloga u toku prevoza, ulazak opasnih tereta na svoju teritoriju. Ugovorne strane takođe zadržavaju pravo i da urede, bilateralnim ili multilateralnim sporazumima, da izvjesnim opasnim teretima čiji je prevoz zabranjen Aneksom A, bude dozvoljen međunarodni prevoz pod određenim uslovima na njihovim teritorijama, ili da se opasnim teretima čiji je međunarodni prevoz dozvoljen odredbama Aneksa A dozvoli prevoz na njihovoj teritoriji pod uslovima manje strogim nego što su uslovi navedeni u Aneksima A i B. Aneksi A i B redovno podliježu izmjenama i dopunama i ažuriraju se još od stupanja na snagu ADR sporazuma.
Radna grupa za prevoz opasnog tereta (WP.15) je donijela odluku, na svojoj pedeset prvoj sednici (26.10.1992. godine) da restruktuiše Anekse A i B. Glavni ciljevi su bili da se zahtjevi učine prihvatljivijima i lakšima za korisnike da bi se mogli lakše primjenjivati, i to ne samo na međunarodne prevozne operacije prema ADR, nego i u domaćem saobraćaju u svim državama Evrope kroz nacionalno zakonodavstvo ili zakonodavstvo Evropske zajednice, u cilju konačnog obezbjeđenja dosljednog okvira standarda na evropskom nivou.
 |
| Način označavanja vozila koji prevozi opasne materije |
Strukturu ADR čini devet dijelova koji su grupisani u okviru dva aneksa, i ima sljedeći izgled:
Aneks A: Opšte odredbe i odredbe o opasnim predmetima i materijama
• Dio 1 Opšte odredbe
• Dio 2 Klasifikacija
• Dio 3 Lista opasnih tereta, posebne odredbe i izuzeci vezani za opasne terete pakovane u ograničenim količinama
• Dio 4 Odredbe koje se odnose na pakovanje i cisterne
• Dio 5 Procedure otpremanja
• Dio 6 Zahtjevi za proizvodnju i ispitivanje ambalaže, IBC ambalaže, velike ambalaže, cisterni i kontejnera za rasuti teret
• Dio 7 Odredbe koje se odnose na uslove prevoza, utovara, istovara i rukovanja
Aneks B: Odredbe o prevoznoj opremi i prevoznim operacijama
• Dio 8 Zahtjevi koji se odnose na posade vozila, opremu, operacije i dokumentaciju
• Dio 9 Zahtjevi koji se odnose na proizvodnju i odobravanja vozila
Osnovno uputstvo za upotrebu restruktuiranog ADR čini Tabela A koja sadrži listu opasnih materija i predmeta u numeričkom redoslijedu prema numeraciji UN. Čim se odredi UN broj specifične opasne materije ili predmeta, tabela obezbjeđuje unakrsno povezivanje sa posebnim zahtjevima koji se moraju ispuniti za prevoz te materije ili predmeta, i sa poglavljima ili odjeljcima u kojima se mogu naći ti konkretni zahtjevi. Međutim, mora se imati na umu da se opšti zahtjevi ili posebni zahtjevi koji se odnose na klase u različitim dijelovima moraju primjenjivati uz specifične zahtjeve.
U zavisnosti od hemijskih osobina, agregatnog stanja i stepena opasnosti, a na osnovu kriterijuma utvrđenih u ADR-u, svi opasni tereti su podjeljeni su u 9 klasa, i to:
Klasa 1 - eksplozivne materije
Klasa 2 - gasovi
Klasa 3 - zapaljive tečne materije
Klasa 4.1 - zapaljive čvrste materije, samoreagujuće materije i desenzitivisane eksplozivne čvrste materije
Klasa 4.2 -materije sklone samozapaljenju
Klasa 4.3 - materije koje u dodiru sa vodom razvijaju zapaljive gasove
Klasa 5.1 - oksidirajuće materije
Klasa 5.2 - organski peroksidi
Klasa 6.1 - toksične materije
Klasa 6.2 -zagađujuće i zarazne materije
Klasa 7 - radioaktivne materije
Klasa 8 - korozivne (nagrizajuće) materije
Klasa 9 - ostale opasne materije i predmeti.
 |
| Listice opasnosti |
Nema komentara:
Objavi komentar